Posted in Կենսաբանություն

Հողաթափիկ ինֆուզորիա ամփոփում

Ներկայացնել հողաթափիկ ինֆուզորիայի արտաքին կառուցվածքը:

Հողաթափիկ ինֆուզորիան ունի 170–330 մկմ երկարություն (սովորաբար 200–300 մկմ): Մարմնի ցիտապլազմայի արտաքին շերտը (պելլիկուլա) խիտ է և ներառում է արտաքին թաղանթի տակ գտնվող թաղանթային հարթ ալվեոլներ, միկրոփողեր և ցիտոկմախքի այլ տարրեր։

Հողաթափիկ ինֆուզորիայի կառուցվածքը

Բջջի մակերեսի վրա հիմնականում երկայնական շարքերով տեղակայված են թարթիչներ, որոնց քանակը կազմում է 10-ից մինչև 15 հազար։ Յուրաքանչյուր թարթիչի հիմքում ընկած է հիմային մարմնիկը, իսկ կողքին՝ երկրորդը, որից թարթիչը չի անջատվում։ Ինֆուզորիաների մոտ հիմային մարմնիկներին է միացած ինֆրացիլիատուրան՝ ցիտոկմախքի բարդ կառուցվածքը։ Հողաթափիկի մոտ այն ներառում է դեպի ետ ուղղված պոստքինետոդեսմալ ֆիբրիլները և ճագաֆայթաձև տարամետ ուղղված լայնակի ֆիլամենտները։ Յուրաքանչյուր թարթիչի հիմքի մոտ առկա է արտաքին թաղանթների ներթափանցված հատված՝ պարասոմալ պարկ։

Հողաթափիկներն ունեն 2 կծկվող վակուոլներ բջջի առջևի եւ հետևի մասում։ Դրանցից յուրաքանչյուրը բաղկացած է ռեզերվուարից և դրանից հեռացող ճառագայթներից, որոնց շնորհիվ դրանք ստանում են աստղի տեսք։ Ռեզերվուարը բացվում է դեպի դուրս, դրանից դուրս եկող ճառագայթները շրջապատված են բարակ խողովակների ցանցով, որով հեղուկը ցիտոպլազմայից հոսում է դրանց մեջ։ Ամբողջ համակարգը պահվում է որոշակի հատվածում միկրոփողերի ցիտոկմախքի միջոցով։

Հողաթափիկն ունի կառուցվածքով ու ֆունկցիաներով տարբեր երկու կորիզներ՝ կլոր ձևով դիպլոիդ միկրոնուկլեուս (փոքր կորիզ) և լոբու ձև ունեցող պոլիպլոիդ մակրոնուկլեուս (մեծ կորիզ)։ Դրանք չեն կարող գոյություն ունենալ առանց մեծ կորիզի (կարգավորում է սննդառությունը, շնչառությունը, շարժումներն ու նյութափոխանակությունը) և չեն կարող բազմանալ առանց փոքր կորիզի։

Հողաթափիկ ինֆուզորիայի բջիջը բաղկացած է 6,8 % չոր նյութից, որից 58,0 %-ը՝ սպիտակուց է, 31,4 %-ը՝ ճարպեր:


Գրել նրա տարածվածությունը:
Հողաթափիկի տեսակը շատ տարածված է և հանդիպում է ջրային միջավայրերում

Հողաթափիկ ինֆուզորիայի բազմացումը:

Հողաթափիկ ինֆուզորիաները բազմանում են անսեռ եղանակով, միևնույն ժամանակ նրանց մոտ տեղի է ունենում նաև սեռական գործընթաց, որը չի հանգեցնում վերարտադրության։ Անսեռ բազմացման ժամանակ տեղի է ունենում լայնական բաժանում, որն ուղեկցվում է վերականգնման գործընթացներով։ Օրինակ, առանձնյակներից մեկի մոտ նորից է ձևավորում է բջջաբերանը՝ բերանամերձ ցիլիատուրայով, յուրաքանչյուրը վերականգնում է բացակայող կծկվող վակուոլը, տեղի է ունենում բազային մարմնիկների բազմացում, ձևավորվում են նոր թարթիչներ և այլն։

Սեռական գործընթացը, ինչպես և մյուս ինֆուզորիաների դեպքում, տեղի է ունենում կոնյուգացիայի ձևով։ Հողաթափիկները, որոնք վերաբերում են տարբեր կլոնների, ժամանակավորապես «սոսնձվում են» բերանային անցքերով, և բջիջների միջև ձևավորվում է ցիտոպլազմատիկ կամուրջ։ Այնուհետեւ, ինֆուզորիաների մակրոնուկլեուսները քայքայվում են, իսկ միկրոնուկլեուսները բաժանվում են մեյոզով։ Գոյացած չորս հապլոիդային կորիզներից երեքը մահանում են, իսկ մնացածը կիսվում է միտոզով։ Յուրաքանչյուր ինֆուզորիայում այժմ կան երկու հապլոիդային պրոնուկլեուսներ, որոնցից մեկը իգական (ստացիոնար) է, իսկ մյուսը՝ արական (գաղթող)։ Ինֆուզորիաները փոխանակում են արական պրոնուկլեուսները, իսկ իգականները մնում են «իրենց» բջջում։ Այնուհետև, յուրաքանչյուր ինֆուզորիայի «սեփական» իգական և «օտար» արական պրոնուկլեուսները միաձուլվում են՝ ձևավորելով դիպլոիդ կորիզ՝ սինկարիոն Սինկարիոնի բաժանման ժամանակ ձևավորվում է երկու կորիզ։ Նրանցից մեկը դառնում է դիպլոիդ միկրոնուկլեուս, իսկ երկրորդը վերածվում է պոլիպլոիդային մակրոնուկլեուսի։ Իրականում այս գործընթացը տեղի է ունենում ավելի բարդ ձևով և ուղեկցվում է հատուկ հետկոնյուգացիոն բաժանումներով։


Ինչպես է սնվում հողաթափիկ ինֆուզորիան:

Ինֆուզորիայի մարմնի վրա կա երկայնական ակոս, որը վերածվում է բջջաբերանի, ապա բջջակլանի։ Բջջաբերանի մոտ տեղակայված են բերանամերձ ցիլիատուրայի մասնագիտացված թարթիչները, որոնք «սոսնձված» են բարդ կառուցվածքներում և մյուս թարթիչների համեմատությամբ ավելի երկար են։ Նրանք ջրի հոսքի հետ միասին կուլ են տալիս ինֆուզորիաների հիմնական սնունդը՝ բակտերիաներ և փոքր կորիզավոր բջիջներ, ինչպիսիք են խմորասնկները և flagellate algae։ Ինֆուզորիան գտնում է իր սնունդը՝ զգալով քիմիական նյութերի առկայությունը, որոնք արտադրում են բակտերիաների կուտակումները։

Բջջակլանի ներքևի մասում սնունդն ընկնում է ֆագոսոմա, ցիտոպլազմայի հոսանքի ազդեցությամբ ինֆուզորիայի մարմնի մեջ շարժվում որոշակի «ուղով»՝ նախ դեպի բջջի հետևի հատված, ապա դեպի առջևի ու էլի կրկին դեպի հետևի։ Ֆագոսոմում սնունդը մարսվում է, իսկ մարսված նյութերը մտնում են ցիտոպլազմա և օգտագործվում են ինֆուզորիայի կենսագործունեության համար։ Սկզբում ֆագոսոմայի ներքին միջավայրը թթվային է դառնում նրա հետ լիզոսի միախառնման պատճառով, ապա այն դառնում է թույլ հիմնային։ Քանի որ վակուոլի միգրացիայի ընթացքում նրանից առանձնանում են փոքր մեմբրանային փուչիկներ (հավանաբար, դրանով իսկ արագանում է մարսված սննդանյութերի կլանումը)։ Մարսողական վակուոլի ներսում մնացած չմարսված սննդի մնացորդներն արտազատվում են բջջի մարմնի հետին մասում գտնվող հատուկ հատվածի՝ ցիտոպիգի միջոցով։ Արտաքին մեմբրանի հետ միաձուլվելուց հետո մարսողական վակուոլը անմիջապես անջատվում է դրանից՝ բաժանվելով բազմաթիվ փոքր փուչիկների, որոնք միկրոփողերի մակերևույթով շարժվում են դեպի բջջակլանի ներքին հատված՝ այնտեղ ձևավորելով նոր վակուոլ։