Պատմություն

1․ Ի՞նչ փաստեր են խոսում այն մասին, որ Ավարայրի
ճակատամարտից հետո Պարսկաստանը հրաժարվեց
հայերի բռնի կրոնափոխության մտադրությունից,
սակայն շարունակեց այլ միջոցներով (ոչ բռնի) կրոնափոխության քաղաքականությունը։
V դարի 60-ական թվականներին պարսկական արքունիքը վերսկսեց կրոնափոխության քաղաքականությունը: Հայաստանում և Վրաստանում ավելացվեցին հարկերը, պաշտոններից հեռացվեցին հայ և վրացի իշխանները: Այս անգամ պարսից արքան որոշել էր կրոնափոխության քաղաքականությունը այլ կերպ շարունակել։ Այդ նոր քաղաքականության հիմքում ընկած էր քրիստոնեությունն ուրացած և զրադաշտականություն ընդունած հայ նախարարներին պաշտոնների նշանակելը։ Այդպիսով պարսից իշխանությունը ձգտում էր խրախուսել կրոնափոխությունը Հայաստանում։
2. Ի՞նչ փաստերի հիման վրա կարելի է պնդել որ Պարսկաստանը մեծ կարևորություն էր տալիս հայ և վրաց
ժողովուրդների կրոնափոխությանը։
Այն պաստերի վրա, որ Հայաստանում և Վրաստանում ավելացվեցին հարկերը, պաշտոններից հեռացվեցին հայ և վրացի իշխանները: Այս անգամ պարսից արքան որոշել էր կրոնափոխության քաղաքականությունը այլ կերպ շարունակել։ Այդ նոր քաղաքականության հիմքում ընկած էր քրիստոնեությունն ուրացած և զրադաշտականություն ընդունած հայ նախարարներին պաշտոնների նշանակելը։ Այդպիսով պարսից իշխանությունը ձգտում էր խրախուսել կրոնափոխությունը Հայաստանում։
3. Ի՞նչ տարբերություններ կարելի է գտնել Ակոռիի, Ներսեհապատի և Ճարմանայի ճակատամարտերի միջև։

Ակոռի
Հայ նախարարները կազմավորեցին փոքրաթիվ բանակ, որի հրամանատարներ նշանակվեցին Մամիկոնյան, Կամսարական և Գնունի նախարարական տների ներկայացուցիչները: Զորքի փոքրաթիվ
լինելու պատճառով հայկական ուժերի հրամանատարությունը խուսափում է Արարատյան դաշտում ճակատամարտ տալուց, և խնդիր է դրվում անցնել լեռնային պաշտպանության։ Այդ ռազմավարության նպատակն
էր՝ մարտերի անհաջող ընթացքի դեպքում անմատչելի լեռներում պատսպարվելու և այդկերպ պայքարը շարունակելու հնարավորություն ունենալ։ Հայկական զորքերին հաջողվեց մանր կռիվներով հակառակորդին
քաշել Մասիսի լանջեր և այստեղ՝ Ակոռի գյուղի մոտ, պատրաստվել վճռական ճակատամարտի: 481 թ. այս գյուղի մոտ տեղի ունեցած ճակատամարտում պարսկական 7000-անոց զորքը պարտություն է կրում, սպանվում է նախկին մարզպանը։ Այս նույն ժամանակ հարևան Վրաստանում ևս ռազմական գործողությունները հաջող էին ընթանում: Վրաց զորքերը Վախթանգի գլխավորությամբ ազատագրում են երկիրը:

ներսեհապատ

482 թ.գարնանը, սպարապետ Վահան Մամիկոնյանի գլխավորությամբ, հայկական բանակը շարժվում է դեպի Արտազ
գավառ՝ պարսկական զորքի առաջխաղացումը կանգնեցնելու համար։ Պարսկական բանակը նույնպես ձգտում էր վճռական խոշոր ճակատամարտի՝ հույս ունենալով կործանիչ հարված հասցնել ապստամբներին։ Երկու բանակներն իրար են հանդիպում 482 թ. մայիսին Արտազ գավառի Ներսեհապատ գյուղի մոտ՝ Ավարայրի դաշտից ոչ շատ հեռու: Վահան Մամիկոնյանը հայկական զորաբանակը բաժանում է երեք թևի.
ինքը գլխավորելու էր աջ թևը, կենտրոնում Սահակ Բագրատունին էր, իսկ ձախ թևն առաջորդելու էին Կամսարական իշխանները։ Մարտի վայր էր ժամանել նաև հայոց կաթողիկոս Հովհաննես Մանդակունին։ Ճակատամարտը սկսվում է պարսկական զորքի հուժկու հարձակումով, որից հետո հայկական զորքի
շարքերը փոքր-ինչ նահանջում են։ Որպեսզի հայ զինվորների շրջանում խուճապ չսկսվի, Վահան Մամիկոնյանը փորձում է այլ թևերից օգնության կանչել լրացուցիչ զորականների, սակայն նրանք, թեժ մարտի մեջ լինելով, չեն կարողանում օգնել նահանջած թևին։ Այդժամ ինքը՝ Վահան Մամիկոնյանը, համախմբելով իր ջոկատների ուժերը, հարձակվում է առաջ շարժված թշնամու վրա և ջախջախում։ Այնուհետև ամբողջ հայոց զորքն անցնում է հակահարձակման և փայլուն հաղթանակ տանում։ Հայ նախարարների և զինվորների շրջանում մեծ ցնծություն է տիրում։

Ճարմանայի ճակատամարտը
Հայկական բանակը Վահան Մամիկոնյանի գլխավորությամբ շտապում է դեպի Վրաստան: Այստեղ պարզվում է, որ հոները չեն կատարում իրենց խոստումը և օգնության չեն գալու: Հայ-վրացական համատեղ փոքրաթիվ զորքերը, ստիպված, ճակատամարտ են տալիս Ճարմանայի դաշտում: Ճակատամարտը
ավարտվում է հայ-վրացական բանակի պարտությամբ, զոհվում են հայկական զորքի հրամանատարներ Սահակ Բագրատունին և Վասակ Մամիկոնյանը,
գերի է ընկնում Հրահատ Կամսարականը: Այս պայմաններում, երբ ապստամբական ուժերի ղեկավարներից շատերը զոհվել էին կամ հայտնվել գերության մեջ, Վահան Մամիկոնյանը կրկին անցնում է մանր
մարտերի մարտավարությանը և հմտորեն խուսափում է մեծ ճակատամարտից: Հանկարծակի հարձակումները պարսից զորքի վրա և փոքր կռիվները ժամանակի ընթացքում ահռելի վնաս են հասցնում պարսկական զորքին:
Վահան Մամիկոնյանը, ինչպես պատմում է Ղազար Փարպեցին, դառնում է առասպելական հերոս. պարսիկները սարսափում էին նրանից, իսկ ժողովուրդը նրա քաջագործությունների մասին էր պատմում:

4. Նշի՛ր անձնային հատկանիշներ, որոնք բնութագրում
են հանուն հավատի նահատակված Վարդենի-Շուշանիկին։ Կամ փորձի՛ր նկարել Վարդենի-Շուշանիկի
դիմանկարը՝ բացատրելով, թե ինչու ես հենց այդպիսի դիմագծերով պատկերել նրան։
Նա իմ կարծիքով իր պահանջներն է ունեցել և շատ լավ ուխտապահ է եղել։
5. Ի՞նչ տպավորություններ ունես Նիխորի գործունեության և անձի վերաբերյալ: Կարո՞ղ ես պնդել, որ թեմայի տեքստը բավական է նրա անձի և գործունեության մասին տպավորություններդ ճշմարիտ համարելու համար։
Իմ կարծիքով նրա բնավորությունը ծառայի բնավորության պես էր որովհետև երբ ամեն այդպիսի մարդ հանդիպում է ավելի ուժեղ մարդու նա փորձում է հանդուրժողական լինել նրա հետ։
6. Ի՞նչ նշանակություն ունեցավ Վարդանանց և Վահանանց պայքարը հայ ժողովրդի համար և ի՞նչ ազատություններ ապահովեց հասարակական կյանքի
տարբեր ոլորտների համար։
Այն շատ մեծ դեր ունեցավ Հայաստանի համար բացի դրանից դրանով ժողովուրդը տեսավ թե ինչպիսի ուխտապահ և քաջ նախարարներ ունեն և եթե նրանք դա չանեին մեր կրոնը հիմա ուրիշ կլիներ

§27. Պարզ մեխանիզմներ: Լծակ: Լծակի կանոնը: Թեք հարթություն:

Քննարկվող հարցեր՝

1. Որոնք են պարզ մեխանիզմները: Ինչ պարզ մեխանիզմներ գիտեք:
   մեխանիկական սարքերը, որոնք ծառայում են ուժերի մոդուլները կամ ուղղությունները փոխելու համար, կոչվում են պարզ մեխանիզմներ։
   Պարզ մեխանիզմներից է լծակը
2. Ինչ նպատակով են օգտագործվում պարզ մեխանիզմները:
   Պարզ մեխանիզմները օկտագործվում են շատ տարբեր ոլորտներում օրինակ լծակի օգնությամ ծանր բեռների բարձրացումը
3. Ինչ է լծակը:
   Լծակը կամված է մեկ հենման կետի և մեկ օրինակ փայտե ձողից։ Ընդորում մի ծայրն ավելի երկար է քան մյուս և այդ պայմաններով հնարավոր է բարձրացնել ավելի քիչ ուժով ավելի ծանր բեռ
4. Ինչն են անվանում ուժի բազուկ:
   Հենման կետից մինչև ուժի ազդման գիծ հեռավորությունը կոչվում է ուժի բազուկ:
5. Ինչպես կորոշեք ուժի բազուկը:
   Ուժի բազուկը որոշելու համար պետք է հենման կետից ուղղահայաց իջեցնել ուժի ազդման գծին: Այդ ուղղահայացի երկարությունն էլ կլինի տվյալ ուժի բազուկը:
   
6. Ինչպիսի ազդեցություն են գործում ուժերը լծակի վրա:
   
7. Որն է լծակի հավասարաակշռության պայմանը:
   Երբ լծակի մեկ կողմից ավելի թեթև կախված բեռը հավասար է ավելի ծանր բեռի մյուս կողմից
   
8. Չափահասն ու երեխան պետք է անցնեն գետակի վրայով՝ մեկը՝ աջ ափից ձախ, մյուսը՝ հակառակ ուղղությամբ: Երկու ափերին էլ կա մեկական տախտակ, որոնցից յուրաքանչյուրը մի փոքր կարճ է գետակի լայնությունից:

Ինչպե՞ս կանցնեն գետակը չափահասն ու երեխան:
Լողալով կամ քայլելով

9. Օգտվելով նկարից՝  բացատրեք մկրատի  գործողությունը, որպես լծակ:
   Մկրատի մեկ կողմը սեղմելուց մյուս կողմի մեկ դանակը շարժվում է մկրատին հակառակ այդ նույնպես լծակ է

 Բացատրեք, թե ինչու մետաղաթերթ կտրելու  մկրատ և ակցան օգտագործելիս շահում ենք ուժի մեջ:
Որովհետև այդ գործիքների բռնակները ավելի երկար են քան կտրող մասը և այդ պատճառով ավելի հեշտ է լինում կտրել մետաղաթերթը։

10.  Բերեք կենցաղում, տեխնիկայում և բնության մեջ լծակի կիրառման այլ օրինակներ:
    Օրինակ ծանր բեռ բարձրացնելիս առաջ օգտագործում էին լծակը որպեսզի ավելի հեշտ կարողանան բարձրացնեն այդ իրերը

 Ո՞ր դեպպքերում և ինչ նպատակով է օգտագործվում թեք հարթությունը:
Օրինակ երբ պետք է լինում ծանր առարկա բարձրացնել և տեղադրել բարձր տեղ կարելի է օգտագործել թեք հարդություն որպեսզի ավելի հեշտ կարողանաք բարձրացնել այդ առարկան

Դիտեք տեսանյութեր՝

My way of eating

Tell about your way of eating. Do you think that you eat healthy? Tell about your lifestyle. 
I like to eat tasty food. For me eating is hobby because I enjoy different flavor of different tasty food. I don’t know that I am eating healthy or not, but I like to eat tasty food. But I have sport lifestyle. Every Monday, Wednesday and Friday I go to Karate. And Tuesday and Saturday I go to swimming.

Հանրահաշիվ

264-ա, բ, գ, դ;

Ա) (x + y + z)(x + y − z) = (x+y)²-z²=x²+2xy+y²-z²
Բ) (x − y + z)(x − y − z) = (x-y)²-z²=x²-2xy+y²-z²
Գ) (x − y + z)(x + y + z) = (x+z-y)(x+z+y)=(x+z)²-y²=x²+2xz+z²+y²
Դ) (x − y − z)(x + y − z)= (x-z)²+y²=x²-2xz+z²+y²

266-ա, բ, գ, դ;

Ա) (1 + x)(1 − x)(1 + x2) =(1-x+x²)(1+x²)=1+x⁶
Բ) (a − 1)(1 + a)(a2 + 1) = (a²-1)(a²+1) = a⁴-1
Գ) (m + n)(n − m)(m2 + n2) =(m²-n²)(m²+n²)=m⁴-n⁴
Դ) (3 − p)(p2 + 9)(p + 3) =(9-p²)(p²+9)= p⁴-81

268-ա, բ, գ, դ, ե, զ;

Ա) (5 − a)(3 − a) − (a − 4)2=15-5a-3a+a² − (a²-8a + 16) =15-5a-3a+a² − a²+8a – 16=
=-1
Բ) (x + 3)2 + 3 (x − 2)2=x2+6x + 9 + 3 (x2 −4x+ 4)=x2+6x + 9 + 3×2 −12x+ 12=
= 4×2 −6x+ 21

Գ) 3 (2 − m)2 + 2 (2 − m)2 = 3 (4 −4m+m2) + 2 (4 −4m+m2)= 12 −12m+3m2 +
+ 8 −8m+2m2= 20 −20m+5m2
Դ) 5 (2p − 3)2 + 2 (5 − 2p)2= 5 (4p² −12p+ 9) + 2 25 −20p+ 4p² = 20p² −60+4p2 + 50 −20p+ 8p²= −120p+95+ 8p²


Ե) 4 (3 − 5a)2 − 5 (a − 3)(2a − 3)= 4 (9 −30a+ 25a²) − (-5a + 15)(2a − 3) =
= 36 −120a+ 100a² +10a² + 15a+30a-45= −75a+ 110a² -9
Զ) (a + 1)2 + 2 (a + 1) − 3 (a − 1)(a + 1) = a2+a² + 1 + 2 a + 2 -(3a – 3)(a + 1)=
= a2+a² + 1 + 2 a + 2 -3a2 -6a+ 3 = 6 -a2 -4a

269-ա, բ, գ, դ, զ

Ա) 4 (1 − a)2 + 3 (a + 1)2=4 (1 −2a+ a²)2 + 3 (a2 +2a+1)=
= 4 −8a+ 4a² + 3 a2+6a+3= 10 −2a+ 7a²
Բ) 3 (m − 2)2 + 5 (m + 1) = 3 (m2 −4m+ 4) + 5m + 5 =
= 3m2 −12m+12 + 5m + 5 = 3m2 −7m+17
Գ) (a − b)2 − (a + b)2 = a² −2ab+ b² − (a²+2ab+b²)= a² −2ab+ b² −a²-2ab-b²=
= a² −2ab+ b² −a²-2ab-b²=-4ab
Դ) (a + b)2 − (a − b)2 = a² +2ab+ b² − (a²-2ab+b²) = a² +2ab+ b² −a²+2ab-b²=
=4ab
Զ) 4 (a − 2b)2 − 9 (2a − b)2 = 4 (a² −4ab+ 4b²) − 9 (4a² −4ab+b²) =
=4a² −16ab+ 16b² − 36a² +36ab-9b²= − 32a² +20ab-25b²

Лексические задания.

1.Напишите, как правильно: учить, выучить, научить, научиться,изучать, изучить, заниматься?

• Каждый человек должен заниматься спортом, если хочет быть здоровым.
• Моя бабушка научила меня готовить пироги, а вот готовить салаты я научилась сама.
• Мой брат – будущий переводчик. Он учится в университете. В университете он изучает иностранные языки, историю и литературу.
• Каждый день я учить 20 новых французских слов. Учитель говорит, если выучу 1500 слов, можно уже понимать обычный разговор.
  
• Я люблю учитса в библиотеке, здесь всегда тихо и удобно.
• На Байкале ученые ————————— проблемами экологии.
• Когда мне было пять лет, я сам научился кататься на велосипеде.

2. Закончите предложения:

Чтобы  поехать в Петербург на зимние каникулы, нужно хорошо учитса

Чтобы не болеть, нужно саблюдать правила егены

Чтобы купить лекарство, нужно посаветоватса с доктором

Чтобы решить этот вопрос, нужно думать более непревично

Мне нужно 5 минут, чтобы прочитать текст

Нужно взять словарь в библиотеке, чтобы закончить упражнение для домашней работы

Чтобы хорошо знать русский язык, нужно многыцхитать и много говарить на русском

3.Напишите об этих действиях, если они происходили в прошлом.

1. Я встречу Марину около метро в 5часов.
   Я встретил Марину около метро в 5часов.
2. Мы надеемся, что вы не забудете о нашей просьбе.
   Мы надеились, что вы не забили о нашей просьбе.
3. Они много работают и добьются хороших результатов.
   Они много работали и добились хороших результатов.
4. Друзья приедут и привезут книги, которые я дал им неделю назад.
   Друзья приехали и привезли книги, которые я дал им неделю назад.
5. Нина начнет заниматься в 6 часов, а кончит в 9.
   Нина начала заниматься в 6 часов, а закончила в 9.
6. Я приеду и привезу продукты.
   Я приехал и привез продукты.

4. Напишите об этих действиях, если они будут происходить в будущем.

1. Нина встретилась с Виктором на остановке автобуса.
   Нина встретит Виктора на остановке автобуса.
2. Мы надеемся, что все хорошо.
   Мы будем надеетса, что все хорошо.
3. Мой брат приехал и привез мне подарок.
   Мой брат приедит и привезет мне подарок.
4. Мы посмотрели фильм, о которм рассказывал путешественник.
   Мы посмотрим фильм, о которм рассказывал путешественник.
5. Мы добились хороших результатов.
   Мы добываемся хороших результатов.
6. Я послал телеграмму домой.
   Я послал телеграмму домой.
7. Студенты повторяли грамматику на уроке.
   Нина встретилась с Виктором на остановке автобуса.
8. Нина встретит Виктора на остановке автобуса.
9. Мы надеемся, что все хорошо.Мы будем надеетса, что все хорошо.
   
10. Мой брат приехал и привез мне подарок.
    Мой брат приедит и привезет мне подарок.
11. Мы посмотрели фильм, о которм рассказывал путешественник.
    Мы посмотрим фильм, о которм рассказывал путешественник.
12. Мы добились хороших результатов.
    Мы добываемся хороших результатов.
13. Я послал телеграмму домой.
    Я послю телеграмму домой.
14. Студенты повторяли грамматику на уроке.
    Студенты будут повторять грамматику на уроке
    

5. Закончите предложения.

Я верю этому человеку.

Я всегда помогаю своей маме.

Виктор обрадовался моему приезду..

Этот словарь принадлежит моему брату.

Я позвонил своей систре.

Врач не разрешил этой поцентки заниматься спортом.

6.  Закончите предложения, используя слова для справок.

1. Мы слушали концерт по радио.
2. Я смотрел этот фильм не в кинотеатре, а по интернету.
3. Я получил это письмо по электроной почте
4. Завтра по телевизору покажут очень интересный фильм.
5. Мы слушали речь президента в интернете
6. Родители послали мне деньги в телефон
7. Ашот в соседней комнате говорит по телефону
8. Ваш поезд не опаздывает, он придет точно по расписанию.

Слова: телефон, телевизор, Интернет, электронная почта, радио, расписание.

Задание 2

Прочитать и подумать над смыслом басни Эзопа «Крестьянин и его дети»

• Как вы считаете: хитро или мудро поступил главный герой басни?
  Хитро поступил главный герой басни
• Оценили ли сыновья поступок отца?
  Наверное да оценили
• Что Эзоп считает залогом успешной жизни человека?
  Эзоп считает что труд залог успешной жизни.

и басни » Крестьянин и его сыновья»

• Чем был обеспокоен крестьянин?
  Крестьянин был обеспокоен о
• Как отец проявил свою мудрость?

Посмотреть в сети Интернет м/ф «Лиса» по мотивам басен Эзопа (реж. Р. Ярви, СССР, 1986).В нескольких предложениях перескажи увиденное

Задание 3

Прочитать  отрывок из рассказа “ Витя Малеев в школе и дома”:

На третьем уроке у нас была география. Я думал, что география — это какой-нибудь очень трудный предмет, вроде арифметики, но оказалось, что она совсем легкая. География — это наука о Земле, на которой мы все живем; про то, какие на Земле горы и реки, какие моря и океаны. Раньше я думал, что Земля наша плоская, как будто блин, но Ольга Николаевна сказала, что Земля вовсе не плоская, а круглая, как шар. Я уже и раньше слыхал об этом, но думал, что это, может быть, сказки или какие-нибудь выдумки. Но теперь уже точно известно, что это не сказки. Наука установила, что Земля наша — это огромнейший-преогромнейший шар, а на этом шаре вокруг живут люди. Оказывается, что Земля притягивает к себе всех людей и зверей и все, что на ней находится, поэтому люди, которые живут внизу, никуда не падают. И вот еще что интересно: те люди, которые живут внизу, ходят вверх ногами, то есть вниз головой, только они сами этого не замечают и воображают, что ходят правильно. Если они опустят голову вниз и посмотрят себе под ноги, то увидят землю, на которой стоят, а если задерут голову кверху, то увидят над собой небо. Вот поэтому им и кажется, что они ходят правильно.

На географии мы немножечко развеселились, а на последнем уроке случилось интересное происшествие. Уже прозвонил звонок, и в класс пришла Ольга Николаевна, как вдруг отворилась дверь, и на пороге появился совсем незнакомый ученик. Он постоял нерешительно возле двери, потом поклонился Ольге Николаевне и сказал:

— Здравствуйте!

— Здравствуйте, — ответила Ольга Николаевна. — Что ты хочешь сказать?

— Ничего.

— Зачем же ты пришел, если ничего не хочешь сказать?

— Так просто.

— Что-то я не пойму тебя!

— Я учиться пришел. Здесь ведь четвертый класс?

— Здесь.

— Вот мне и надо в четвертый.

— Так ты новичок, должно быть?

— Новичок.

Ольга Николаевна заглянула в журнал:

— Твоя фамилия Шишкин?

— Шишкин, а зовут Костя.

— Почему же ты, Костя Шишкин, так поздно пришел? Разве ты не знаешь, что в школу надо с утра являться?

— Я и явился с утра. Я только на первый урок опоздал.

— На первый урок? А теперь уже четвертый. Где же ты пропадал два урока?

— Я был там… в пятом классе.

— Чего же ты в пятый класс попал?

— Я пришел в школу, слышу — звонок, ребята бегут в класс… Ну, и я за ними, вот и попал в пятый класс. На перемене ребята спрашивают: «Ты новичок?» Я говорю: «Новичок». Они ничего не сказали мне, и я только на следующем уроке разобрался, что не в свой класс попал. Вот.

— Вот садись на место и не попадай больше в чужой класс, — сказала Ольга Николаевна.

Шишкин подошел к моей парте и сел рядом со мной, потому что я сидел один и место было свободно. Весь урок ребята оглядывались на него и потихоньку посмеивались. Но Шишкин не обращал на это внимания и делал вид, будто с ним ничего смешного не произошло.

После уроков ребята обступили его со всех сторон.

— Как же ты попал в пятый класс? Неужели учительница не проверяла ребят? — спросил Слава Ведерников.

— Может быть, и проверяла на первом уроке, а я ведь пришел на второй урок.

— Почему же она не заметила, что на втором уроке появился новый ученик?

— А на втором уроке уже другой учитель был, — ответил Шишкин. — Там ведь не так, как в четвертом классе. Там на каждом уроке другой учитель, и, пока учителя не знают ребят,получается путаница.

— Это только с тобой получилась путаница, а вообще никакой путаницы не бывает, — сказал Глеб Скамейкин. — Каждый должен знать, в какой ему класс надо.

— А если я новичок? — говорит Шишкин.

— Новичок, так не надо опаздывать. И потом, разве у тебя языка нету. Мог спросить.

— Когда же спрашивать? Вижу — ребята бегут, ну и я за ними.

— Ты так и в десятый класс мог попасть!

— Нет, в десятый я не попал бы. Это я сразу бы догадался: там ребята большие, — улыбнулся Шишкин.

Как вы понимаете слова “ выдумки”, “ новичок”?

Почему ситуация, в которую попал Шишкин, была нелепой?

Տնային աշխատանք

1.  Կարդա՛ նախադասությունները, կետադրի՛ր, նախադասություններից առանձնացրո՛ւ գոյականները, ածականները, բայերը, թվականները: 
Երբ քարանձավը բացվեց, անցել էր տասնհինգ օր: 
Գոյական – քարանձավ, օր
Ածական –
բայ- բացվեց, անցել
թվական – տասնհինգ
Այդ քաղաքում՝ Բոմբեյում, մարդիկ յոթանասուն լեզվով են խոսում:
Գոյական – քաղաք, մարդիկ, Բոմբեյ, լեզու
Ածական –
Բայ – խոսում են
Թվական – յոթանասուն
Մասնակից հարյուր երեխաները  նույն երգը երգեցին, որովհետև բոլորի սպասելիքները նույնն էին: 
Գոյական – մասնակից, երեխաները, երգը, սպասելիքները
Ածական –
Բայ – երգել
Թվական – հարյուր

2.    Բացատրի՛ր ասացվածքները:

Գետի բերածը գետը կտանի:
Ինչ որ մեկը որ ինչ որ վատ բան է բերել ինքն էլ կտանի այդ վատությունը

Լավ է մաքուր սիրտ ունենալ, քան լիքը քսակ:
Լավ է ունենաս բարի սիրտ քան լիքը փող

Պառկած անկողնում՝ ոչ ոք չի սայթաքի։
Քնածը քեզ չի նեղացնի

3. Լրացրո՛ւ բաղ թողած տառերը.

Երջանիկ                              դժբախտ

համարձակ                          վախկոտ

վերելք                                  վայրէջք

ջարդել                                 նորոգել

բարձրանալ                        իջնել

աղքատ                                ունևոր

քաղցր                                 դառը

մաքրել                                կեղտոտել

Русский язык

1 Б
2 В
3 А
4 В
5 Б
6 А

ЗАДАНИЕ 8. Образуйте имена прилагательные с приставкой без – бес.
1) человéк без сóвести
Бессовестный челобек
2) рабóта без перерыва
Безпереривная работа
3) певица без гóлоса
безгалосая певица
4) жизнь без рáдости
безродостная жизнь
5) кóшки без дома
Бездомные кошки
6) въезд (в странӳ) без визы
Безвизовий въезд

ЗАДАНИЕ 9. Допишите окончания прилагательных, согласуя их с родом имён существительных.
Объясните, что значат эти словосочетания.
Свежий хлеб – хлеб, который испекли сегодня; сбежая газета – газета, ко-
топая былла сегодня; сбежие нобости – самые последние нобости.

1. Золотое кольцó- Кольцо которая сделана из золото,
   золотая душá – добрая душа
   золотой харáктер – хорший характер
   золотые рӳки – умеюшие руки
2. Желéзная вóля – хорошая сила воли
   желéзная дорóга – дорога для поездов
   желéзный молотóк – молоток сделный из железо
3. Шоколáдний загáр – тёмний загар
   шоколáдная конфéта – конфета здално из шоколада
   
   Тумáнное ӳтро – утений туман
   тумáнный óтвет – неполний ответ
   тумáнная погóда – Туман
4. Лёгкое плáтье – обычное платье
   лёгкий человек – человек с лёгким характером
   лёгкая задáча – несложная задача
   лёгкий вéтер – слабый ветер
   ЗАДАНИЕ 10. Образуйте множественное число.
   1) длинный день
   длинные дни
   2) тяжёлая сӳмка
   тяжёлие сумки
   3) синяя птица
   синие птици
   4) горячий пирóг
   горячие пироги
   5) крӯглое лицó
   круглие лица
   6) осéнний вéчер
   осение вечера
   7) гóрькое лекáрство
   горкие лекарства
   8) большóй дом
   болшие дома
   9) тёплый вéчер
   тёплие вечера
   10) зелёная тетрáдь
   зеленые тетрадьи
   11) крóшечный ребёнок
   крошечные ребята
   12) кйслый лимóн
   кислые лимони
   13) ӳтренняя прогрáмма
   утренние програми
   14) лёгкое задание
   лёгкие задания

Պատմություն

Առաջադրանք 1

Դասարանական

1.Պատասխանել հետևյալ հարցերին/վերհիշել/:

Հարցեր և առաջադրանքներ
1. Արշակ II-ի որոշ անհեռատես քայլեր հանգեցրին երկրի ներսում երկպառակությունների·և հակասությունների կաթողիկոսի հետ։ Այդ քայլերից որո՞նք կարող
ես նշել։ Ինչո՞ւ է արդարացի այդ քայլերն անվանել
անհեռատես։ Թերևս նախընտրելի է այս հարցերի
պատասխանները փնտրելուց առաջ նախ հասկանալ «քաղաքական հեռատեսություն» արտահայտությունը։
2. Փորձի՛ր առանձնացնել այն հասարակական խմբերը,
որոնց դրության բարեկարգմանն էին ուղղված Ներսես
Մեծ կաթողիկոսի ձեռնարկած բարենորոգումները։
3. Նկարագրի՛ր կամ այլ կերպ ներկայացրո՛ւ (նկար, ֆիլմ
և այլն) Ներսես Մեծ կաթողիկոսի մուտքը որևէ մարդաշատ հայկական քաղաք։
4. Գրի՛ր այն 3 բառերը, որոնք առաջինն են գալիս մտքիդ
Արշակ II-ի և Պապ թագավորի կառավարման մասին
մտածելիս (յուրաքանչյուրի համար 3 բառ)։
5. Ներկայացնելով Ներսես Մեծ կաթողիկոսի միջնորդությամբ նախարարների և Արշակ II-ի միջև հաստատված խաղաղության պատմությունը՝ Մովսես
Խորենացին գրում է. «…Նախարարները ուխտ հաստատեցին, որ թագավորն այնուհետ ուղղությամբ վարվի, և իրենք հավատարմությամբ նրան ծառայեն»։ Փորձի՛ր մեկնաբանել մեջբերված տեքստում առկա «ուղղությամբ վարվել» արտահայտությունը։
6. Փոխարինի՛ր Պապ թագավորի կատարած քայլերից մեկը քո առաջարկած որոշմամբ և նշիր, թե ինչ արդյունքների կարող էր դա հանգեցնել երկրի համար։

7.Մեկ ամսվա ընթացքում կարդալ Ստեփան Զորյանի «Պապ թագավորը»

Առաջադրանք1.

ՄԵԾ ՀԱՅՔԻ ԲԱԺԱՆՈՒՄԸ ԵՎ
ԱՐՇԱԿՈՒՆԻՆԵՐԻ ԹԱԳԱՎՈՐՈՒԹՅԱՆ ԱՎԱՐՏԸ
IV դարի վերջին քառորդում ծանր ժամանակներ են սկսվում հայոց անկախ թագավորության համար։ Հռոմի և Պարսկաստանի պայքարը տարածաշրջանում
գերիշխանության համար անընդհատ բարդ խնդիրների առջև էր կանգնեցնում Մեծ Հայքի թագավորության արքաներին։ Այս երկու հզոր կայսրությունները
մշտապես ձգտում էին Հայաստանը դարձնել իրենց դաշնակիցը, տեղակայել իրենց զորքերը Հայկական լեռնաշխարհի՝ մարտավարական տեսանկյունից
բարենպաստ վայրերում։ Այսպիսի իրավիճակում Արշակունյաց արքաների
հիմնական խնդիրը պետք է դառնար ներքին ուժերի համախմբումը երկրի անկախությունը պահպանելու համար։
Օլիմպիական չեմպիոն, սակայն անփորձ թագավորը Պապի սպանությունից հետո հայ նախարարները հավաքվեցին խորհրդակցության, որտեղ որոշեցին
կտրուկ քայլերի չդիմել և չսրել հարաբերությունները Հռոմի հետ՝ հաշվի առնելով Պարսկաստանի թշնամական դիրքորոշումը: Պապի սպանությունից հետո
երկրում փաստացի իշխանությունը գտնվում էր Մուշեղ սպարապետի ձեռքում։ Պարսկական արքունիքում հասկանում էին, որ Մուշեղ Մամիկոնյանի փաստական իշխանության պայմաններում դժվար թե բարելավվեն հայ-պարսկական հարաբերությունները, ուստի պարսկական արքունիքը որոշում է իրականացնել իր վաղեմի ծրագիրը: Պարսիկները Կոստանդնուպոլիս ուղարկած դեսպանի միջոցով փորձում են Վաղես կայսերը համոզել՝ համատեղ ջանքերով
վերացնել Մեծ Հայքի թագավորությունը: Սակայն Վաղեսը մերժում է դեսպանի առաջարկը և իբրև թագավոր Հայաստան է ուղարկում Պապի ազգական Վարազդատին (374-378 թթ.):
Պատմիչների վկայությամբ՝ Վարազդատը խիզախ ու տոկուն երիտասարդ էր, լավ նետաձիգ և մարտիկ, ըմբիշ, օլիմպիական խաղերի հաղթող, սակայն զուրկ էր պետական կառավարման հմտություններից և փորձից։ Վարազդատի կառավարման սկզբում երկրում մեծ հեղինակություն էր վայելում Մուշեղ Մամիկոնյանը։ Նա, տեսնելով թագավորության թուլացումն ու պարսկական տիրապետության հաստատման վտանգը, առաջարկեց ապավինել հռոմեական զորքերի օժանդակությանը և ամրացնել Հայաստանի մարտական
հենակետերը: Վարազդատը ոչ միայն չընդառաջեց նրա ծրագրին, այլև սպարապետ դառնալու ձգտում ունեցող Բատ Սահառունու մասնակցությամբ կազմակերպեց Մուշեղ Մամիկոնյանի ձերբակալությունն ու սպանությունը: Բանն այն է, որ հայոց սպարապետի քաղաքական մրցակիցները կեղծ լուրերի հիման վրա նրան մեղադրում էին Պապ թագավորի սպանությանը մեղսակից լինելու համար: Սա զրպարտություն էր և բանսարկություն, սակայն անփորձ Վարազդատը ճիշտ չկողմնորոշվեց ստեղծված իրավիճակում, և երկիրը
զրկվեց հզոր սպարապետից։
Հատուցում Մուշեղի սպանության համար և
գահակից եղբայրների թագավոր հռչակվելը
Մուշեղի սպանությունից հետո, հավանաբար Շապուհ II-ի թույլտվությամբ, պարսկական գերությունից Հայաստան վերադարձան Մամիկոնյան
իշխանական տան ներկայացուցիչներ Կոմս և Մանվել Մամիկոնյանները: Վերջինս հանդիմանում է Վարազդատին Մուշեղի սպանության համար, իսկ
Վարազդատը Մանվելից պահանջում է հեռանալ երկրից՝ սպառնալով արժանացնել նրան Մուշեղի ճակատագրին: Ի վերջո, այս լարվածությունը հանգեցնում է զինված բախման: Վարազդատի և Մանվելի զորքերի միջև Կարնո դաշտում տեղի է ունենում ճակատամարտ: Մանվել Մամիկոնյանի բանակը հաղթանակ է տանում, որից հետո Վարազդատը փախուստի է դիմում, իսկ նրա դաշնակից Բատ Սահառունին սպանվում է:



Հռոմի և Պարսկաստանի քաղաքական պայմանավորվածությունը
Վարազդատի փախուստից հետո Մանվելի օգնությամբ գահ բարձրացան Պապի որդիներ Արշակը և նրա կրտսեր եղբայր Վաղարշակը, որը, փաստորեն,
դարձավ ավագ եղբոր գահակիցը։ Իսկ Մանվել Մամիկոնյանը դարձավ թագավորական ընտանիքի խնամակալը: Մանվելի խնամակալության շրջանը տևեց 7 տարի: Նրա մահից հետո Շապուհին հաջորդած պարսիկ թագավորները շարունակեցին և ավարտին հասցրին Հայաստանի նվաճման իրենց վաղեմի ծրագիրը: Դրա համար հիմք ծառայեց Արշակից դժգոհ նախարարների այցը Պարսկաստան: Հայ նախարարները Շապուհին խնդրեցին այլ թագավոր նշանակել Հայաստանում: Նա էլ Հայաստանի թագավոր նշանակեց
Արշակունյաց տոհմից Խոսրով IV-ին (385-388 թթ., 415-
416 թթ.): Արշակը ստիպված թողեց Այրարատը և սկսեց կառավարել Մեծ Հայքի արևմտյան հատվածում:
Ստեղծված իրավիճակում, 387 թ., Հայաստանը բաժանվեց Հռոմի և Պարսկաստանի միջև: Հայաստանի արևմտյան մի շարք գավառներ անցան Հռոմի գերիշխանության տակ, իսկ արևելյան շրջանները հայտնվեցին
Պարսկաստանի գերիշխանության տակ։ 391 թ. մահացավ Արշակ III-ը, որից հետո Արևմտյան Հայաստանի տարածքի հիման վրա ստեղծվեցին հռոմեական նոր պրովինցիաներ: Արևելյան Հայաստանում պարսիկները որոշ ժամանակ հանդուրժեցին Խոսրովի կառավարումը, ապա նրան մեղադրեցին միասնական պետության վերականգնման փորձի համար և բանտարկեցին Անհուշ բերդում: Բանն այն է, որ Արշակ III-ից հետո Հայաստանի արևմտյան հատվածում թագավոր չնշանակելը դժգոհություն էր առաջացրել հայ նախարարների շրջանում Հռոմի նկատմամբ։ Վերջիններս ճանաչել էին Խոսրովի գերիշխանությունը՝ որպես իրենց թագավորի, իսկ Խոսրովն էլ պատասխան նամակով ողջունել էր նրանց այդ որոշումը։ Խոսրովին գահընկեց
անելուց հետո նախարարների պահանջով Հայաստանի թագավոր նշանակվեց նրա եղբայր Վռամշապուհը (388-414 թթ.), որի կառավարման խաղաղ շրջանը
տնտեսական և մշակութային կյանքի համար բարերար
ազդեցություն ունեցավ : Վռամշապուհի կառավարման ավարտից հետո
պարսից արքան որոշում է Հայաստանում թագավորեցնել իր որդի Շապուհին (416-420 թթ.)։ Պատմիչները վկայում են, որ նա այդպես էլ Հայաստանում չունեցավ իրական իշխանություն, քանզի նախարարները չէին ենթարկվում և չէին մեծարում նրան։ 420 թ. Շապուհը հեռանում է Հայաստանից, որից հետո երկրում որոշ ժամանակ վերանում է թագավորական իշխանությունը։

Սեփական արքայի ամբաստանություն օտար արքայի առաջ
422 թ. գահ է բարձրանում Վռամշապուհի որդի Արտաշեսը (422-428 թթ.), որը հայտնի է նաև Արտաշիր անունով: Վերջինս, ըստ պատմիչների վկայության,
գրեթե չէր զբաղվում պետական գործերով, ինչը հարուցում է նախարարների դժգոհությունը։ Վերջիններս նախ դիմում են կաթողիկոս Սահակ Պարթևին, որպեսզի նա օգնի իրենց գահընկեց անել Արտաշեսին, ապա դիմում
են, թերևս, անընդունելի քայլի. նրանք նույն առաջարկով դիմում են պարսից արքային։

ա
Տեքստային աշխատանք
Ծանոթացեք մեջբերված հատվածին՝ զուգահեռ
աշխատելով բերված պնդումների և հարցերի հետ։
Մեջբերված տեքստում ներկայացված է մի հատված
պատմահայր Մովսես Խորենացու Հայոց պատմությունից, որում նա ներկայացնում է հայ իշխանների գործողությունները՝ կապված Արտաշես արքային գահընկեց
անելու հետ։
Նախարարները եկան Մեծն Սահակի մոտ, բողոք
բարձրացրին և նրան էլ հրավիրեցին իրենց օգնելու,
որպեսզի Արտաշիրի վրա չարախոսեն պարսից թագավորի առաջ, իրենց թագավորին դեն գցեն և պարսիկ բերեն աշխարհին կառավարող: Իսկ Մեծն Սահակն ասաց. «Ձեզ սուտ չեմ հանում, ինքս էլ լսել եմ նրա ցավալի,
ամոթալի արարմունքները, շատ անգամ հանդիմանել եմ,
բայց նա ուրացել է: Արդ` պետք է մի կարճ ժամանակ
տանել այդ մարդու թերությունը, մինչև մտածենք մի ելք
գտնենք հունաց Թեոդոս կայսրի միջոցով, բայց ոչ թե
անօրեններին մատնել, ծաղր ու խայտառակ լինելու»: Իսկ
նրանք այս չէին կամենում, ջանք էին անում նրան իրենց
համախորհուրդ դարձնել: Բայց նա ասաց. «Քավ լիցի,
որ ես իմ մոլորված ոչխարը մատնեմ գայլերին, որ ես
չպատեմ բեկվածին կամ հիվանդացածին, այլ գահավեժ
անեմ… Եվ ինչպե՞ս կարելի է այդ իմ ախտավոր ոչխարը
փոխել առողջ գազանի հետ, որի հենց առողջությունը
մեզ համար պատուհաս է»: Իսկ նախարարները մտածելով, թե խաբելու նպատակով է այդպես անում, որպեսզի
իրենց անելիքը հետաձգել տա և թագավորին պատրաստի, միաբերան ասում են. «Որովհետև դու չկամեցար
մեզ հետ համակերպվել, որ նա չթագավորի, ահա մենք
էլ չենք կամենում, որ դու մեզ քահանա լինես»: Եվ բոլորը
միաբանությամբ ելան գնացին պարսից Վռամ թագավորի մոտ, մի ոմն փառամոլ քահանայի` արծկեացի Սուրմակի հետ, չարախոսելու իրենց Արտաշիր թագավորի վրա և Մեծն Սահակի վրա, թե նրանք հույների կողմն են
թեքվել… Այն ժամանակ պարսից Վռամ թագավորը Դուռը
կանչեց հայոց Արտաշիր թագավորին և Մեծն Սահակին,
և նրանից խնդրում էին, որ Արտաշիրին ամբաստանի,
իսկ նա հրաժարվեց առհասարակ որևէ բան ասելուց, չար
կամ բարի»:
Մովսես Խորենացի, Հայոց պատմություն
 Ուշադրությո՛ւն դարձրու, թե խոսքի համեմատական և փոխաբերական ինչպիսի պատկերավորման
միջոցների է դիմում կաթողիկոս Սահակ Պարթևը
իր ասելիքը և ստեղծված բարդ իրավիճակը նախարարներին բացատրելու համար։ Նա ամեն կերպ ցանկանում էր նախարարներին հետ պահել սեփական արքային մեղադրելու քայլից։
Ուշագրավ է, որ արդեն պարսից արքա Վռամի առաջ Սահակ Պարթևը Արտաշեսի մասին ոչինչ չի ասում, պարզապես լռում է։ Հավանաբար, նա ոչինչ չի ասում, քանի որ մտածում էր, որ եթե ասի՝ Արտաշեսը լավ
արքա է, ապա կստի, իսկ օտար արքայի առաջ ասել,
որ Արտաշիրը վատ գործեր է անում՝ այդպիսով
ամբաստանելով նրան, կաթողիկոսը չէր ցանկանում։
Մեջբերված հատվածում ներկայացված իրադարձություններից հետո պարսից արքան 428 թ. Արտաշես Արշակունուն գահընկեց է անում։ Այդպիսով Հայաստանում դադարում է Արշակունյաց թագավորության իշխանությունը, իսկ հայ ժողովուրդը ժամանակավորապես զրկվում է անկախ պետականությունից։
Հարցեր և առաջադրանքներ
1 Թեմայում ներկայացված ժամանակահատվածում
Հայաստանի թուլացման մասին փաստող ի՞նչ տվյալներ, իրադարձություններ կարող ես նշել։
2 Դո՛ւրս բեր թեմայում ներկայացված հայ արքաների և իշխանների այն գործողությունները, որոնք կարող էին երկրի թուլացման պատճառ դառնալ։
3 Նկարագրի՛ր կամ այլ կերպ ներկայացրու (նկար, ֆիլմ և այլն) հայ նախարարների, կաթողիկոս Սահակ Պարթևի և Արտաշեսի գտնվելը պարսից արքա Վռամի պալատում։
4 Ներկայացրո՛ւ, թե ի՞նչ ես մտածում թեմայում ներկայացված արքաների, նախարարների, կաթողիկոսի գործունեության վերաբերյալ։ Փորձի՛ր դուրս բերել
տեսակետներիդ պատճառները։
5 Սահակ Պարթևը չէր ցանկանում հայոց արքային մեղադրել օտարի առաջ կամ հանձնել նրան օտարի դատաստանին։ Մյուս կողմից՝ արքան գրեթե չէր
զբաղվում պետական գործերով։ Ստեղծված իրավիճակի լավագույն լուծման համար ի՞նչ տարբերակ էր հնարավոր գտնել:

Русский язык

Б. Кто таќая Аѓата Кр́исти?
Вы зн́аете Аѓату М́эри Клар́иссу М́иллер? Нет? А Аѓату Кр́исти? Ну, кон́ечно, кто не зн́ает (корол́ева) королеву (детект́ив) детективов, (пис́ательница)писательница,
кот́орая созд́ала знамен́итых с́ыщиков Эрќюля Пуар́о и мисс Марпл!
Аѓата родил́ась (город́ок)в городке Т́оркуэй (юг) Южнаяа Англия(Áнглия). Её д́етство б́ыло не совс́ем об́ычным – он́а не ход́ила (шќола)в школу,
а уч́илась д́ома. Пис́ательница п́озже (удов́ольствие)с удовольством вспомин́ала ́это вр́емя. Он́а говор́ила, что у неё б́ыло м́ало (ур́оки)урок и мн́ого (вр́емя)времени для игр.
Когд́а Аѓате б́ыло 24 (год)года, он́а в́ышла з́амуж (ави́атор)за авиатора Арчиб́альда Кр́исти. Когд́а начал́ась П́ервая миров́ая войн́а, Аѓата пошл́а раб́отать (сид́елка)сиделкой в ѓоспитале. Чт́обы не засн́уть (вр́емя)во время д́олгих ночн́ых деж́урств, он́а начал́а сочин́ять свой п́ервый ром́ан, (гер́ой)Героя кот́орого был бельѓиец Эрќюль Пуар́о. Аѓата Кр́исти говор́ила о себ́е, что м́ожет раб́отать, как колб́асная ф́абрика, то есть непрер́ывно. Он́а обд́умывала сюж́еты б́удущих произвед́ений, когд́а м́ыла (пос́уда)посуду, игр́ала
(дочь)с дочерю ́или сид́ела (в́анна)в ваной.

П́осле в́ыхода в свет кн́иги «Уб́ийство Р́оджера ́Экройда» крупн́ейшее л́ондонское изд́ательство «Ќоллинз» подпис́ало (пис́ательница)писателнице пож́изненный контр́акт.

́Это сотр́удничество дл́илось полв́ека и заќончилось т́олько в связ́и (смерть)смерти
пис́ательницы.
Сем́ейная жизнь (пис́ательница)писателници оказ́алась м́енее уд́ачной, чем её
тв́орчество. Он́и с м́ужем расст́ались, и ́это ст́ало для Аѓаты Кр́исти (уд́ар) ударом,
от кот́орого он́а д́олго не могл́а опр́авиться.
Дальн́ейшая жизнь (пис́ательница) писателици не отлич́алась (потряс́ения)
потресением. Путеш́ествуя (стр́аны) в страны Бл́ижнего Вост́ока, он́а
познаќомилась (архе́олог) с археологом по ́имени Макс Малл́оун. Всќоре он́и пожен́ились.
Аѓата Кр́исти ́очень сќупо рассќазывала о себ́е. «Любл́ю по́есть, не вынош́у д́аже (з́апах)запах алкоѓоля. Мн́ого раз пыт́алась пон́ять, что хор́ошего (кур́ение) в курение,
но не разбер́усь, нав́ерное, (кон́ец) до конца ж́изни. Обож́аю цвет́ы, схож́у (ум́а) с ума
по м́орю, исп́ытываю (сќука) скуку в кин́о и не любл́ю (телеф́он)телефон.»
Аѓата Кр́исти прож́ила д́олгую жизнь. Он́а умерл́а (в́озраст)в возрости восьм́идесяти шест́и лет и похор́онена на кл́адбище (дерев́ушка) в деревушке Ч́олси.

В. Л́оцман1 литерат́уры
Тем, что в литерат́уре появ́ился Марк Твен, мы об́язаны Миссис́ипи. Никт́о, кон́ечно, не
говор́ит, что не будь ́этой вел́икой реќи, С́амюэль Л́енгхорн Кл́еменс не стал бы (пис́атель) писателем. Но факт остаётся (факт)фактом: ́именно Миссис́ипи подар́ила своем́у
б́ывшему л́оцману литерат́урный псевдон́им. «Марк твейн»,что (перев́од)переводица
с англ́ийского означ́ает «отм́еть два», то есть глубин́а достиѓает в д́анном м́есте ́около двух
морсќих саж́еней (́около четырёх м́етров), и парох́од м́ожет сл́едовать сво́им ќурсом.
Марк Твен род́ился (дер́евня) в деревне Фл́орида, кот́орая был́а столь кр́ошечной,
что Марк Твен шут́ил: «Род́ившись, я увел́ичил (насел́ение)население Фл́ориды на од́ин
проц́ент». Ч́ерез чет́ыре (ѓоды)года Кл́еменсы пере́ехали в город́ок Ганниб́ал (реќа)к реки Миссис́ипи. ́Именно ́этот город́ок ст́анет поздн́ее изв́естен (чит́атели) читателем Марк Тв́ена под назв́анием Сент-П́итерсберг. В двен́адцать лет (смерть) смерть отц́а м́альчика в́ынужден был бр́осить (шќола) школу и нач́ать раб́отать. Он раб́отал (наб́орщик) наборщиком в типогр́афии, (л́оцман)лоцманом,
(золотоисќатель)золотискателем, (журнал́ист)журналистом. В конц́е девятн́адцатого
в́ека он стал с́амым знамен́итым пис́ателем Ам́ерики. П́исьма к нем́у доход́или (́адрес)на адре
_: «Ам́ерика, М́арку Тв́ену».

Г. С́амая изв́естная кн́ига Алекс́андра Дюм́а
С́амая изв́естная кн́ига Алекс́андра Дюм́а – ́это, кон́ечно, «Три мушкетёра». Мн́огие покол́ения
(чит́атели)читали и восхищ́ались (гер́ои)героями ́этой кн́иги и подраж́али
им. Действ́ительно, как м́ожно не люб́ить тех, кто гот́ов отд́ать жизнь (друг)за друга. «Од́ин за всех и все за одноѓо!» – каќой прекр́асный дев́из! Но отќуда пис́атель узн́ал (с́удьбы) судьбы сво́их гер́оев? Неуж́ели всё в́ыдумал? (предисл́овие)в предисловие к «Трем мушкетёрам» Дюм́а (ул́ыбка) улибался, но не сл́ишком подр́обно рассќазывает, как он нашёл сюж́ет для ром́ана. Ем́у, в́идимо, не хот́елось п́олностью раскрыв́ать ќарты и назыв́ать
́имя ́автора (мему́ары)мемуары, кот́орыми он восп́ользовался, но и обойт́ись без ́этого он т́оже не мог: в еѓо (́уши) ушах все ещё звуч́али упрёки и обвин́ения в том, что все еѓо ром́аны нап́исаны не им. По́этому Дюм́а огран́ичивается (полупр́авда) полуправдой,
он говор́ит, что наш́ел «Воспомин́ания господ́ина Д’Артань́яна в Корол́евской библиот́еке», но не упомин́ает ́имя (́автор)автора. Но Дюм́а, сохран́ив основн́ые ф́акты, с́ильно измен́ил (воспомин́ания)воспоминания.
Таќой подх́од ́очень раздр́ажает (ист́орики-профессион́алы)историков – профецционалов, но, полож́а р́уку (с́ердце)на сердце, призн́аемся, что у них знач́ительно м́еньше чит́ателей, чем (ром́аны) романы Дюм́а. Кр́оме тоѓо, (вр́емя) во время выясн́яется, что ист́орики т́оже част́енько подтас́овывают ф́акты в уѓоду тем ́или ин́ым (прав́ители) правителем.
Так не б́удем осужд́ать Дюм́а. Тем б́олее, что д́аже с́амые стр́огие кр́итики отмеч́ают, что он
с удив́ительной т́очностью рассказ́ал (об́ычаи)обычии, (быт) быт и
(нр́авы) нравы тоѓо врем́ени.

(По матери́алам сб́орника «Я позна́ю мир: Т́айны литерат́уры»)

Ֆրանսերեն

Նա լցրեց սուրճը Գավաթում
Նա լցրեց կաթը Սուրճի բաժակի մեջ
Նա ավելացրեց շաքարավազը
Կաթով սուրճի մեջ
Եվ Գդալով Նա խառնեց
Նա խմեց կաթը սուրճի հետ
Եվ նա հիմք դրեց գավաթին
Առանց ինձ հետ խոսելու
Նա վառեց ծխախոտը
Նա գլանակներ էր կազմել
Ծխի հետ Նա դրեց մոխիրը
Մոխրամանում
Առանց ինձ հետ խոսելու
Առանց ինձ նայելու
Նա վեր կացավ
Նա դրեց Նրա գլխարկը գլխին
Նա հագավ իր անձրեւանոցը
Որովհետև անձրև էր գալիս
Եվ նա հեռացավ Անձրևի տակ
Առանց խոսքի Առանց ինձ նայելու
Եվ ես վերցրեցի
Գլուխս ձեռքերիս մեջ Եվ ես լաց եղա։